BEZ CZARNY Sambucus nigra

BEZ CZARNY Sambucus nigra

czarny bez - kwiat

[ang: common elder, fr: sulion, niem: Holunder]

Czarny bez, zwany też dzikim bzem jest krzewem lub małym drzewem wysokości do 6 m. Korowina młodych gałązek zielonawoszara, spękana, z licznymi przetchlinkami. Gałązki zielone o białym rdzeniu. Liście naprzeciwległe, nieparzysto pierzastozłożone, o 5-7 listkach; odcinki jajowatoeliptyczne lub podługowate, 10-15 cm długości, z wierzchu ciemnozielone, spodem jasnozielone, zaostrzone, brzegiem nierówno piłkowane. Kwiatostan baldachokształtny, płaski, 10-20 cm średnicy. Kwiaty żółtawobiałe do 6 mm średnicy, korona 5-płatkowa o niemiłym zapachu. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Owocem jest pestkowiec, połyskujący, czarnofioletowy, 6-8 mm średnicy.

Występuje pospolicie w całym kraju w lasach nadrzecznych lub łęgowych. Można spotkać jeszcze dwa gatunki bzu: bez koralowy (o czerwonych owocach) i bez hebd (o kulistym kwiatostanie) - oba trujące. Pędy dzikiego bzu po sezonowaniu i wypchnięciu rdzenia nadają się na rurki - do picia lub wypalania naczyń. Bardzo dobrze nadają się do rozniecania ognia tzw. świdrem ogniowym.
czarny bez - owoc


Kwiatostan bzu czarnego można przyrządzić podobnie do kwiatostanu akacji - można do tego użyć również mąki z żołędzi lub rogoży (pałki wodnej). Owoce nie nadają się do bezpośredniego spożycia, ale można z nich robić soki, marmolady, dżemy, powidła, galaretki i zupę. UWAGA: Niedojrzałe owoce i pozostałe części rośliny są trujące.

czarny bez - budowaOwoce działają lekko rozwalniająco, łagodzą zapalenie nerwów i nerwobóle. Sok jest znanym środkiem napotnym i przeciwkaszlowym.

Napar z kwiatów stosuje się zwłaszcza przy grypach i przeziębieniach (ma działanie napotne i przeciwgorączkowe) oraz czasem w nieżytach i stanach zapalnych nerek i dróg moczowych.