JEŻYNA FAŁDOWANA Rubus plicatus
[ang: blackberry (bramble), fr: ronce des haies, niem: flatblättrige Brombeere]
W Polsce występuje kilkadziesiąt gatunków jeżyn – identycznych w zastosowaniu i łatwych do rozpoznania. Tylko popielica nieco bardziej różni się wyglądem.
Jeżyna fałdowana zwana ostrężyną jest krzewem wysokości 1-1,5 m. Pędy płonne kanciaste, kolce na pędach mocne, w dole rozszerzone, z boków spłaszczone. Łodygi czerwonawo nabiegłe. Liście zwykle 5-listkowe; listki młode pofałdowane, brzegiem ostro piłkowane; dolna para listków siedząca lub prawie siedząca; listek szczytowy zwykle sercowaty. Kwiatostan krótki, groniasty. Kwiaty białe lub różowe; kielich odstający, pręciki krótsze od szyjek słupka. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Owoc zbiorowy czarny, soczysty, smaczny. Dojrzewa od sierpnia do września.
Występuje w jasnych lasach, zaroślach, na brzegach lasów, porębach i przydrożach. Jest pospolita na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Jadalne są owoce w stanie surowym (mmm... pycha!) i przerobione na soki, dżemy, kompoty i syropy. Z ususzonych i przefermentowanych liści robi się herbatę w połączeniu z np. liśćmi malin i zielem marzanki wonnej.
Sok z owoców ma działanie lekko uspokajające i przeciwgorączkowe. Liście działają bakteriobójczo, ściągająco, moczopędnie i przeciw biegunkowo.
Pędów jeżyny można używać do wiązania zamiast sznurków.
JEŻYNA POPIELICA Rubus caesius
[ang: dewberry, fr: ronce bleue, niem: Bocksbeere]
Jeżyna popielica zwana sinojagodową jest krzewem o wysokości do 1 m. Pędy płonne, cienkie, oszronione i okryte kolcami. Liście zwykle 3-listkowe, wcinanopiłkowane lub wrębne; przylistki lancetowate. Kwiatostan skąpy, baldachogroniasty. Kwiaty duże, białe; kielich szaroowłosiony; płatki szerokie. Kwitnie w maju i czerwcu. Owoc złożony z dość dużych nielicznych pestkowców sinooszronionych.Roślina jest pospolita na całym niżu i w niższych położeniach górskich nad brzegami rzek, w olszynach, zaroślach, na zrębach, na glebach żyznych i wilgotnych. W Polsce występuje ok. 50 gatunków jeżyn, wszystkie o podobnym zastosowaniu.