ŁOPIAN

ŁOPIAN WIELKI Arctium lappa 

ŁOPIAN WIELKI Arctium lappa

[ang: great burdock, fr: bardane commune, niem: große Klette]

Łopian (rzep) jest rośliną dwuletnią wysokości 40-150 cm. W pierwszym roku wytwarza rozetę dużych i szerokich liści odziomkowych oraz wrzecionowaty korzeń do 60 cm długości. W drugim roku - łodygę z liśćmi i kwiatostanami. Łodyga sztywna, wzniesiona, rozgałęziona, często czerwono nabiegła. Liście pojedyncze, duże (do 50 cm), sercowate, spodem szare, u nasady zaokrąglone lub sercowate. Kwitnie purpurowo od lipca do września. Kwiaty rurkowate w kulistych koszyczkach ustawionych baldachogroniasto. Okrywa koszyczka haczykowata, łatwoczepliwa.

Łopian jest dość pospolity w całym kraju. Rośnie na rumowiskach, przychaciach i przydrożach. W Japonii do dziś jest uprawiany jako warzywo. Spotkać można też inne gatunki łopianu o podobnym wyglądzie i zastosowaniu: łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) i łopian mniejszy (Arctium minor). Łopian jest do dzisiaj uprawiany w Japonii jako warzywo. Jadalne są korzenie, młode liście i pączki. Młode korzenie można spożywać na surowo, świeżo utarte lub suszone, starsze muszą być gotowane, smażone lub marynowane. Można z nich robić placki lub używać do zupy zamiast ziemniaków. Prażone i zmielone mogą służyć jako namiastka kawy. Ponieważ łopian jest rośliną dwuletnią (w pierwszym roku rosną tylko liście, w drugim łodyga z kwiatami) należy zbierać korzenie między jesienią pierwszego roku a wypuszczeniem łodygi kwiatowej na wiosnę drugiego roku.
Młode liście dodaje się do zup i sałatek (zawierają do 350 mg witaminy C w 100 g).
Korzeń łopianu ma działanie napotne, moczopędne, ściągające i antybakteryjne. Sokiem z młodych liści można smarować skaleczenia i otarcia.


ŁOPIAN PAJĘCZYNOWATY Arctium tomentosum (Lappa tomentosa) 

ŁOPIAN PAJĘCZYNOWATY Arctium tomentosum

[ang: burdock (cotton burdock), fr: bardane commune, niem: Filz-Klette]

Łopian pajęczynowaty jest byliną rosnącą 50-120 cm wysokości. Łodyga wyprostowana, gałęzista, pod koszyczkami gruczołowato omszona. Liście na ogonkach; dolne bardzo duże, okrągławosercowate; pozostałe mniejsze, okrągławo-jajowate, białokutnerowate. Kwiatostan baldachogroniasty, utworzony z koszyczków; koszyczki kuliste, silnie pajęczynowato osnute, 2-3 cm średnicy; zewnętrzne, zielone łuski okrywy mają na wierzchołku haczyki a wewnętrzne, czerwonawe proste kolce. Kwiaty purpurowe, obupłciowe, rurkowate, kwitną od lipca do sierpnia.

Występuje w całym kraju na przydrożach, rumowiskach, przychaciach i nad brzegami wód. Można spotkać jeszcze 2 gatunki łopianów o podobnym wyglądzie i zastosowaniu: łopian większy (Arctium lappa) i łopian mniejszy (Arctium minor).