POKRZYWA ZWYCZAJNA Urtica dioica
[ang: stinging nettle, fr: grande ortie, niem: Nessel]
Pokrzywa zwyczajna to trwała, dwupienna roślina rozłogowa wysokości 40-100 cm (chociaż widziałem egzemplarze wysokości 2,5 m brrr...) porośnięta parzącymi włoskami. Łodyga 4-kanciasta. Liście na ogonkach, na krzyż naprzeciwległe, podługowato-jajowate, o sercowatej nasadzie, brzegiem grubo ząbkowane. Kwitnie zielonkawo od czerwca do października. Kwiaty żeńskie zebrane w zwisające wiechy w górnej połowie łodygi. Owocem jest drobny orzeszek.
Roślina jest pospolita w całym kraju na przydrożach, przychaciach, rumowiskach i w zaroślach. Tam też występuje pokrzywa żegawka - mniejsza i delikatniejsza - bardziej przydatna do celów spożywczych. Wczesną wiosną można zbierać do jedzenia młode pędy (około 15 cm), później tylko młode liście i najmłodsze wierzchołki. Z liści - po sparzeniu gorącą wodą lub krótkim (3-4 min) obsmażeniu na oleju - przyrządza się zupy, dodaje się do nadzienia, sałatek, jajecznicy, omletów, mielonych mięs, past i nadzienia słonych ciast. Nieźle wychodzi mieszanka BMP (liście brzozy, mniszka, pokrzywy). Można je przyrządzać jak szparagi lub drobno pokrojonymi zastępować zieloną pietruszkę.
Napar stosuje się jako lek moczopędny, przeciwkrwotoczny i poprawiający przemianę materii, a zewnętrznie przeciw łupieżowi i wypadaniu włosów. Sok ze świeżego ziela poleca się przy anemii, do tamowania krwawień i gojenia ran. Na poparzenia pokrzywą działa łagodząco sok z babki.
Pokrzywa może też dostarczyć surowca na sznurki i nici. Z korzeni można uzyskać żółty barwnik do jaj wielkanocnych.
Pokrzywa żegawka jest roczną rośliną jednopienną 15-50 cm wysokości porośniętą parzącymi włoskami. Korzeń pionowy wrzecionowaty. Łodyga 4-kanciasta, gałęzista. Liście na krzyż naprzeciwległe, jajowate lub eliptyczne, ostre, ostrooząbkowane. Kwiaty zielone zebrane w zwisające wiechy kwitną od maja do października.
Roślina pospolita w całym kraju. Rośnie w ogrodach, na przydrożach i przychaciach. Jadalne są młode pędy zbierane wczesną wiosną. Przed użyciem należy je sparzyć, aby straciły właściwości parzące. Sporządza się z nich zupy, potrawę a la szpinak, dodaje do sałatek ziemniaczanych, nadzienia, potraw z jaj, siekanych mięs itp.
Liście wpływają dodatnio na przemianę materii, pomagają w leczeniu stanów zapalnych dróg moczowych, cukrzycy i reumatyzmu. Liście pokrzywy wysuszone w cieniu i zmielone na proszek są świetnym środkiem tamującym krew. Także świeże, pogniecione pokrzywy stosowano jako opatrunek tamujący krew.
Roślina jest pospolita w całym kraju na przydrożach, przychaciach, rumowiskach i w zaroślach. Tam też występuje pokrzywa żegawka - mniejsza i delikatniejsza - bardziej przydatna do celów spożywczych. Wczesną wiosną można zbierać do jedzenia młode pędy (około 15 cm), później tylko młode liście i najmłodsze wierzchołki. Z liści - po sparzeniu gorącą wodą lub krótkim (3-4 min) obsmażeniu na oleju - przyrządza się zupy, dodaje się do nadzienia, sałatek, jajecznicy, omletów, mielonych mięs, past i nadzienia słonych ciast. Nieźle wychodzi mieszanka BMP (liście brzozy, mniszka, pokrzywy). Można je przyrządzać jak szparagi lub drobno pokrojonymi zastępować zieloną pietruszkę.
Napar stosuje się jako lek moczopędny, przeciwkrwotoczny i poprawiający przemianę materii, a zewnętrznie przeciw łupieżowi i wypadaniu włosów. Sok ze świeżego ziela poleca się przy anemii, do tamowania krwawień i gojenia ran. Na poparzenia pokrzywą działa łagodząco sok z babki.
Pokrzywa może też dostarczyć surowca na sznurki i nici. Z korzeni można uzyskać żółty barwnik do jaj wielkanocnych.
POKRZYWA ŻEGAWKA Urtica urens
[ang: dog nettle, fr: ortie petite, niem: kleine Nessel]
Roślina pospolita w całym kraju. Rośnie w ogrodach, na przydrożach i przychaciach. Jadalne są młode pędy zbierane wczesną wiosną. Przed użyciem należy je sparzyć, aby straciły właściwości parzące. Sporządza się z nich zupy, potrawę a la szpinak, dodaje do sałatek ziemniaczanych, nadzienia, potraw z jaj, siekanych mięs itp.
Liście wpływają dodatnio na przemianę materii, pomagają w leczeniu stanów zapalnych dróg moczowych, cukrzycy i reumatyzmu. Liście pokrzywy wysuszone w cieniu i zmielone na proszek są świetnym środkiem tamującym krew. Także świeże, pogniecione pokrzywy stosowano jako opatrunek tamujący krew.